Repertorium Pomponianum

List of published works by Pomponio Leto

 

Various prose works

 

Opera omnia, Straßburg 1510

Ed. Beatus Rhenanus. Argentorati : In libraria officina Matthiae Schürerij, January 1510. VD16: P 4146

Contents: Romanae historiae compendium, ab interitu Gordiani Iunioris vsque ad Iustinum tertium. Pomponii Laeti De Romanorum Magistratibus, Sacerdotijs, Iurisperitis et Legibus ad. M. Pantagathum libellus. De Antiquitatibus vrbis Romae libellus, qui Pomponio adscribitur. Pomponii Epistolae aliquot familiares. Pomponii vita per M. Antonium Sabellicum.

Digital copy (München, Bayerische Staatsbibliothek): here

De antiquitatibus urbis Romae (or: De Romanae urbis vetustate)

See: Excerpta a Pomponio dum inter ambulandum ...

 

De Romanorum magistratibus, sacerdotiis, iurisperitis et legibus

Mss.:

BAV, Ottob. lat. 1256, fols. 48r-49r, first version of De legibus. See Luciani 1982; Ferray 1995; Bianca 1996, 271 n.2.
Electronic facsimile: BAV

Imprints:

[Rome: Johannes Schurener, de Bopardia?, before 27 May 1474 HC 11441. ISTC: im00736500 (with Ps.Modestus, De re militari).
Bibl.: Scapecchi 2005, 122: "[non prima del 7 III 1473 – non dopo il 1 III 1474]".
Electronic facsimile: Biblioteca Apostolica Vaticana

[Venice]: Bartholomaeus Cremonensis [and Bartholomaeus de Carlo Vercellensis], 27 May 1474. HC 11443*. ISTC: im00737000 (with Ps.Modestus, De re militari, and Suetonius, De grammaticis et rhetoribus).
Electronic facsimile: Jewish National and University Library, Jerusalem

[Venice: Maximus de Butricis, c. 1491]. HC(Add) 6957* (incl. H 9833*). ISTC: if00064000 (together with Ps.Fenestella [= Andrea Fioccho], De Romanorum magistratibus).
Electronic facsimile: Bayerische Staatsbibliothek, München

[Bologna: Benedictus Hectoris, after 1497]. H(not R) 9832. ISTC: il00027500

[Rome: Jacobus Mazochius, about 1500 / about 1510]. [H]R 9832. ISTC: il00028000.
Electronic facsimile: www.archive.org (EEBO)

Opera Pomponii Laeti (Argentorati 1510).

Edition:
Lovito 2005, 70-78 (chapt. De sacerdotiis)

 

Defensio Pomponii Leti in carceribus et confessio

Ms.: Vat. lat. 2934, fol. 305r-308v (v. Campanelli 1993, 18).

Edition: Carini 1894. see texts.

 

Excerpta a Pomponio dum inter ambulandum cuidam domino ultramontano reliquias ac ruinas urbis ostenderet (otherwise known as De Romanae urbis vetustate or De antiquitatibus urbis Romae)

Inc.: In media urbe amphitheatrum, incohatum a Vespasiano

Imprints: De Romanae urbis vetustate (ed. Marianus de Blanchellis Praenestinus). Impressum Romae per magistrum Iacobum Mazochium Anno M.d.x. [1510].
Ded. Letter: Camillo Porcio Basilicae Sancti Petri de Vrbe Canonico Iacobus Mazochius Salutem. (Add: [Ps.] Publius Victor, Regiones antiquae urbis.)
Other imprints: Rome, 1515, 1523 (Ascarelli, nos. 96, 158); see also SBN-ICCU (published under the title Pomponii Laeti De antiquitatibus urbis Romae libellus longè utilissimus, Basel, 1538)

Ed.:
De Rossi 1882, 58-63.
Valentini & Zucchetti 1953, 421-36.
D'Onofrio 1989, 273-90.

 

Fabius

Date: before 1467, after Romulus

Mss.: See: Percival 2010 (RP).

Ed.: (Dedication to Angelo Fasolo, and Conclusion of the Grammar) Ruysschaert 1954

See: Percival 2010 (RP), Ruyschaert 1954.

 

Notitia regionum urbis Romae
(De regionibus urbis Romae, alias "Publius Victor") (Interpolated version of the Regionarium)

(Regionarium)

Inc.: Regio prima. Porta Capena. Vicus Camenarum et aedis

Mss.: Vatican City, BAV Vat. Lat. 3394, fols. 1-20v; 21r-23r (before c.1488/90; hand of Pomponio)
Vatican City, BAV Barb. lat. 28 (IX 11) (Pomponii Laeti Dianien. de regionibus et Vrbis vetustatibus descriptio; Pomponian hand).

See also:
Vatican City, Vat. lat. 3311, ff. 173r-181v (fragment of the epigraphic silloge; hand of Leto); Venice, Bibl. Marciana, Lat., Cl. X, 195 (3453), ff. 34-43 (c.1488-1498) (in a 'Pomponian' hand)

Other humanist redactions:
Rome, Biblioteca Angelica, 1351 (c. 1481) "P. Victoris Opusculum de Regionibus Vrbis" (Bibl.: see R. Gottschalck, "Paolo Pompilio," RP, s.v. "Pomponiani")
Turin, Bibl. Nazionale Universitaria, J. III. 13 (s. 16in.), ff. 136v-141v [?] (Bibl.: see P. Osmond, "Ludovico Tizzone," here: URL: www.repertoriumpomponianum.it/pomponiani/tizzone.htm.
Vatican City, BAV, Vat. Lat. 1984, fols. 7r-8v.
Vatican City, BAV, Vat. lat. 3427 ("Publius Victor di messer Pirro," written by Pirro Ligorio)
Vatican City, BAV, Ottoboniano lat. 2089 (with attribution of the text to "Sextus Rufus" (V-Z, 200; cf. Biondo Flavio).

Imprints:
P. Victoris De regionibus urbis Romae libellus aureus (ed. Aulo Giano Parrasio) [Milano: Giovanni Angelo Scinzenzeler, 1503].
Dedicatory letter to Stefano Ponchier, bishop of Milan

Other imprints (published under various titles):
Venice, 1505, 1509; Brescia, 1509; Rome, 1510. Etc.
Editions and further bibliography
De Rossi 1882, 74-86
based on text of Venezia, Bibl. Marciana, Lat., Cl. X, 195 (3453), ff. 34-43; variants from BAV, Vat. lat. 3394, ff., 1-21v; 21r-23r)
Valentini & Zucchetti 1940, 193-206 (Intro.); 207-58 (text)
Based on text of Vat. lat. 3394, with variants from Barb. lat. 28 and fragments from Vat. Lat. 3394; in square brackets the interpolations of Marc. 3453.
Accame 2017.
See also the bibliographies on individual manuscripts in the Vatican website: http://www.mss.vatlib.it/gui/scan/link.jsp

 

Marcellus

Mss.: Venice, Biblioteca Marciana, lat. XIV 109 (4623), fol. 94r-99v

See: Percival 2010 (RP).

 

Oratio de natiuitate Virginis Mariae

(before 1468). Lost. Mentioned in the Defensio, see Carini 1894, 192.

 

Oratio in funere Leonardi Griphi habita

(1485). Ed.: De Rienzo 1933, 244-248; Preface: Ramminger 2018 (RP).

 

Regionarium

See: Notitia regionum urbis Romae (De regionibus urbis Romae, alias "Publius Victor")

 

Romanae historiae compendium ab interitu Gordiani Iunioris usque ad Iustinum III

Mss.: See Niutta 2002 and Niutta, Prima dedica, 2009

Imprints (to 1500):

Venetiis : Bernardinus Venetus, de Vitalibus, 23 Apr. 1499 (ed. Marcantonio Sabellico). ISTC: il00024000.
Electronic facsimile: Bibliotheca Gallica.

Venice : Bernardinus Venetus, de Vitalibus, 12 Dec. 1500 (ed. Marcantonio Sabellico). ISTC: il00025000.
Electronic facsimile: Bayerische Staatsbibliothek, München; www.archive.org (EEBO).

Opera Pomponii Laeti (Argentorati 1510).
Bibl.: Niutta 2002; Niutta 2019.
Electronic facsimile: Bayerische Staatsbibliothek, München

 

Romulus

Date: a year before Fabius

Mss.: See: Percival 2010 (RP).

Bibl.: Ruysschaert 1954

See: Percival 2010 (RP).

 

Vita Lucani

Date: 1469

Mss.: Florence, BR ms. 152 fol.139v; BAV Vat. lat 3285, fol. 135v-137r

Imprints: Lucanus, Marcus Annaeus, Pharsalia. Ed: Johannes Andreas, bishop of Aleria (Rome : Conradus Sweynheym and Arnoldus Pannartz, 1469). Vita Lucani by 'Pomponius Infortunatus'. ISTC No.il00292000.

See Accame 2008.

 

Vita Lucretii

Ms.: Lucretius (Verona: Paulus Fridenperger, 1486) Universiteitsbibliotheek Utrecht, X fol 82 (Rariora)

Ed.: Solaro 1993. Solaro 2000, 25-30. Palmer 2015, 98-105.

 

Vita Ovidii

Ms.: See Coulson 2015.

Ed.: Julius Pomponius Laetus, Life of Ovid, ed. Coulson, Mediaeval Studies 59 (1997), 149-50. Idem 2015, 109-110.

 

Vita Sallustii

Ms.: BAV, Ottobon. lat. 2989

Ed.: A. Kurfess in Iugurtha ed. R. Jacobs & H. Wirz (1922) (from ed. Romae: Eucharius Silber, 1490). Ullman 1955, 367-68 (from BAV, Ottobon. lat. 2989); Osmond and Ulery 2003, 239-40 (from ed. Rome 1490). Osmond 2015, 36-37 (from BAV, Ottobon. lat 2989; cf. ed. Rome 1490), and here; Pade 2011.

 

Vita Statii

Date: 1470

Ms.: BAV, Vat. lat. 3279 (written for Fabio Mazzatosta) (1470-71)

(dedicated to Gaspare Biondo)

Ed.: Pade 2015, and here.

 

Vita Varronis

Date:

Ms.: see Accame 2015b.

Ed.: Accame 2008; 2015b, 2017, and here.

 

Vita Vergilii

Ms.: see Stok 2015.

Ed.: Stok 2015, 63-68, and here.

Bibliography:

Dykmans 1987.

 

Editions of Classical Authors

(The following bibliographical information is from the ISTC, last updated: November 2018).
See also Accame 2008, n. 10, pp. 92-93; Accame 2015a; Farenga 2007,
Farenga, Eucario Silber (RP); Scapecchi 2005.

 

Cicero, Marcus Tullius

Epistolae ad Brutum, ad Quintum fratrem, ad Atticum. (Ed: Bartholomaeus Salicetus and Ludovicus Regius. With additions by Pomponius Laetus) Rome : Eucharius Silber, [after 17 July?] 1490. f°. ISTC ic00501000

Other imprints (to 1500):
Venice : [Philippus Pincius], 12 June 1499. f°. ISTC ic00503000
[Venice : Philippus Pincius, about 1494-1495]. f°. ISTC ic00502000

 

Dionysius Periegetes

De situ orbis. Tr: Priscianus. Ed: Julius Pomponius Laetus [Rome : Johann Besicken, about 1497-98] 4° ISTC No.id00259200
Bibl.: Marcotte 2014.

 

Frontinus

De aquaeductibus. Ed: Pomponius Laetus and Johannes Sulpitius Verulanus [Rome: Eucharius Silber, before 16 Aug. 1487]. 4°. ISTC if00324000 (see Pade 2008c (RP))

 

Nonius Marcellus

De proprietate latini sermonis, ed. Pomponius Laetus and Franciscus Rolandellus Parma : [Printer of Hieronymus, 'Epistolae'], 1480. f° (Add: Sextus Pompeius Festus, De verborum significatione. Marcus Terentius Varro, De lingua latina). ISTC in00267000

Other imprints (to 1500):
Venice : Octavianus Scotus, 2 Sept. 1483. - f°. - ISTC in00269000
Venice : Bernardinus de Choris, de Cremona and Simon de Luere, 15 Dec. 1490. - f°. - ISTC in00270000
Venice : Nicolaus de Ferrariis, 8 June 1492. - f°. - ISTC in00271000
Venice : Philippus Pincius, 17 May 1496. - f°. - ISTC in00272000
Venice : Antonius de Gusago, 12 Feb. 1498. - f°. - ISTC in00273000
Milan : Johannes Angelus Scinzenzeler, 1500. - f°. - ISTC in00274000

 

Plinius Secundus, Gaius Caecilius (Pliny, the Younger)

Epistolae. Ed: Pomponius Laetus. Rome : Eucharius Silber, [between 19 Mar. and 3 Apr.] 1490. 4° "Notes: The date in the colophon reads 'post diem. xiiii. Calendarum Aprilis'". ISTC ip00809000.

 

Sallustius Crispus, Gaius

Opera. Ed. Pomponius Laetus. Rome : Eucharius Silber, 3 Apr. 1490. 4° ISTC No.is00075000

Other imprints (to 1500), with commentary on the Catilina attributed to Laurentius Valla:
Venice : Philippus Pincius, 11 May 1491. - f°. - ISTC is00076000.
Venice: per Nicolaum de Ferraris, June 1492. [?] HC 14224 (Not in ISTC)
Venice : Theodorus de Ragazonibus, 9 July 1492.-f° ISTC is00077000
Milan : Uldericus Scinzenzeler, 31 Jan. 1493. - f°. - ISTC is00077500
Venice : Johannes Tacuinus, de Tridino, 5 Aug. 1493. - f°. - ISTC is00078000
Venice : Bernardinus Benalius, [about 1493]. - f°. - ISTC is00079000
Turin : Nicolaus de Benedictis and Jacobinus Suigus, 25 Nov. 1494. - f°. - ISTC is00080000
[Lyons : Gaspard Ortuin, about 1495]. - f°. - ISTC is00082350
[Lyons : Pierre Mareschal and Barnabé Chaussard, about 1497]. - 4°. - ISTC is00082700

Imprints (to 1500) with commentary on the Catilina attributed to L. Valla and on the Jugurtha by Johannes Chrysostomus Soldus:
Brescia : Bernardinus de Misintis, for Angelus and Jacobus Britannicus, 13 Jan. 1495. - f°. - ISTC is00082000 (Ed. Pomponius Laetus, rev. Joh. Britannicus)
[Venice : Christophorus de Pensis, de Mandello, after 14 Nov. 1495]. - f°. - ISTC is00084000
[Venice : Christophorus de Pensis, de Mandello, after 14 Nov. 1495]. - f°. - ISTC is00082300

Imprints (to 1500) with commentaries on the Catilina attributed to L. Valla and to Omnibonus Leonicenus and on the Jugurtha by Joh. Chrysostomus Soldus:
Venice : Johannes Tacuinus, de Tridino, 20 July 1500. - f°. - ISTC is00085000 (Ed. Pomponius Laetus, rev. Joh. Britannicus)

Bibl.: Osmond and Ulery 2003; Osmond 2005; Ulery 2005.

 

Silius Italicus

Punica. Ed: Pomponius Laetus. [Rome : Printer of Silius Italicus, between 26 Apr. and Aug. 1471]. 4° Notes: For the dating see Csapodi in Gb Jb 1965, p.122 (Hillard) ISTC is00504000

Other imprints (to 1500):
Milan : Antonius Zarotus, for Johannes de Legnano, [not before 7 Nov.] 1481. - 4°. - ISTC is00505000

Bibl: Bassett- Delz-Dunston 1976; Muecke-Dunston 2011 [Add to Bibliography: Frances Muecke and John Dunston †, eds., Domizio Calderini, Commentary on Silius Italicus (Geneva, 2011), ad indicem.

 

Varro, Marcus Terentius

De lingua Latina (add: Analogia). Ed: Pomponius Laetus. Prelim.: Pomponius Laetus: Epistola Bartholomaeo Platinae [Rome : Georgius Lauer, about 1471-72]. 4° ISTC iv00094000

Other imprints (to 1500):
[Venice : Printer of Basilius, 'De vita solitaria', about 1471-72]. - 4°. - ISTC iv00095000 Venice : Johannes de Colonia and Johannes Manthen, about Dec. 1474] [about 1475]. - 4°- ISTC iv00096000
[Venice : Printer of Pomponius Mela, about 1478]. - f°. - ISTC iv00097000. Ed. Pomponius Laetus (also printed with addition of Nonius and Festus, ed. Franciscus Rolandellus ?)]

with Nonius Marcellus, De proprietate latini sermonis; Sextus Pompeius Festus, De verborum significatione, ed. Franciscus Rolandellus?:
Parma : [Printer of Hieronymus, 'Epistolae'], 1480. - f°. - ISTC in00267000
Venice : Octavianus Scotus, 2 Sept. 1483. - f°. - ISTC in00269000
Brescia : Boninus de Boninis, de Ragusia and Miniatus Delsera, 16 June 1483. - f°. - ISTC iv00098000
Venice : Bernardinus de Choris, de Cremona and Simon de Luere, 15 Dec. 1490. - f°. - ISTC in00270000
Venice : Nicolaus de Ferrariis, 8 June 1492. - f°. - ISTC in00271000
Venice : Philippus Pincius, 17 May 1496. - f°. - ISTC in00272000
Venice : Antonius de Gusago, 12 Feb. 1498. - f°. - ISTC in00273000
Milan : Johannes Angelus Scinzenzeler, 1500. - f°. - ISTC in00274000

Bibl.: Brown 1980; Accame and Accame Lanzillotta (see below s.v. Commentaries and in General Bibliography)

 

 

 

Commentaries on Classical Authors (published)

 

Columella

De re rustica lib. X. Comm: Pomponius Laetus [Venice : Printer of Cicero, 'De officiis' (H 5268*), about 1481-82]. ISTC No.ic00763250

Other imprints in [Scriptores rei rusticae]:
Bologna : Benedictus Hectoris, 19 Sept. 1494. - f°. - ISTC is00348000
Reggio Emilia : Dionysius Bertochus, 18 Sept. 1496. - f°. - ISTC is00349000
Reggio Emilia : Franciscus de Mazalibus, 20 Nov. 1499. - f°. - ISTC is00350000

Bibl.: Brown 1976; 2014; Accame 2008, 2015a.

 

Quintilian

Institutiones oratoriae. Comm: Laurentius Valla, Pomponius Laetus and Johannes Sulpitius Verulanus Venice : Peregrinus de Pasqualibus, Bononiensis, 18 Aug. 1494. f° ISTC iq00030000

Bibl.: Perosa 1981; Martinelli-Perosa 1996.]

 

Virgil

Interpretatio in Vergilii Aeneida (add: Daniel Caietanus: Epistola Petro Mannae) Brescia : Boninus de Boninis, de Ragusia, 5 Feb. 1490 [i.e. 1487?]. "Dated by Veneziani. The colophon reads 'X.M.CCCC.XLXXX', taken by Reichling and IGI to indicate 1490. But the book was presumably printed just before Boninus's edition of Laetus in Vergilii Culicem etc., 18 Feb. 1487 (IGI 7986), with which it is commonly bound." ISTC il00023300.

Interpretatio in Vergilii Culicem, Diras, Copam, Bucolica et Georgica Brescia : Boninus de Boninis, de Ragusia, 18 Feb. 1487. ISTC il00023600

Authorship rejected by Leto (in letter to A. Maffei in Sallustius, Opera, Rome 1490, ed. P.L.), but see now Lanzarone 2017, with bibliography, and
Lanzarone 2018b (RP)

 

 

Commentaries on Classical Authors (unpublished)

 

C. Sallustius Crispus

Bellum Catilinae; Bellum Iugurthinum.
See Farenga 2003; Osmond 2003, 2010, 2011a, 2011b, 2015; Osmond and Ulery 2014, 383-86; Ulery 2003.

Bellum Iugurthinum.
See Osmond and Ulery 2003, vol. 8, 291-92.

 

Varro

De lingua latina: Comm: Pomponius Laetus (1480; 1484-85)

For Pomponio's manuscript annotations on Varro see: Accame 2007, 2008, 2015a, 20015b, 2017; Accame Lanzillotta 1990, 1993, 1998, 2000; Brown 1980.] Bibl.: Accame 2008 and 2015a. For Pomponio's manuscript annotations on other authors in manuscripts and copies of early printed editions, see also Accame 2008 and 2015a and bibliography on the particular authors.

 

Correspondence

In work (J. Ramminger).

 

 

Poetry

 

Pomponij Saturnalios ad Campanum episcopum Prutinum (1462-4)

Inc.: Expectant madidum mero decembrem

Ms.: Florence, Biblioteca del Seminario Arcivescovile Maggiore, ms. B V 2, fols. 87r-92r

Ed.: Beer 2008, p.197. 199 (partially).

 

Stationes Romanae quadragesimali ieiunio (before 1468)

Inc.: Qui tua praesidio sanctorum crimina tolli
Ms.: Milan, Biblioteca Ambrosiana, Ambros. cod. F. 36. Sup., fols. 83r-84v (see Peebles 1964, 194).
Ed.: Franciscus Schottus & Hieronymus Capugnanus, Itinerarii Italiae rerumque romanarum libri tres, ed. quarta ab Andrea Schotto recensita (Antverpiae: ex officina Plantiniana, 1625), 505-508.
— Horace Marucchi, Éléments d'archéologie chrétienne III: Basiliques et églises de Rome (Paris & Rome 1902), 62-65 (based on a transcription by Morin).
— G. Morin, "Les distiques de Pomponio Leto sur les stations liturgiques du Carême", Revue Bénédictine 35 (1923), 20-23 (with commentary).
— I. Schuster, Liber Sacramentorum. Notes historiques et liturgiques sur le Missel Romain. Tome deuxième: La sainte liturgie de l'avent a la septuagésime (L'inauguration du Royaume Messianique) (Bruxelles 1929), 25-27 (with liturgical explanation).

 

Carmina de Annuntiatione Virginis Mariae (before 1468)

Lost. Mentioned in the Defensio, see Carini 1894, 192.

 

Carmen in gigantum ossa

Inc.: Huc quicunque uenis stupefactus ad ossa Gigantum

see Ramminger 2008b (RP).

 

To Agostino Maffei (ca. 1490)

Inc.: Quaeque erat altiloqui Ciceronis

see Osmond 2008b (RP).

 

 

Works wrongly attributed to Leto

 

Compendium de rhetorica

see scheda.

 

Testamentum Cuspidii

see Ramminger 2008 (RP).

 
 
This is a work in progress and we welcome corrections and additions.
 
 
Patricia Osmond, with J. Ramminger
24 February 2019

 

TO TOP